Wielkimi krokami zbliżają się święta Bożego Narodzenia, a wraz z nimi wyjątkowo żywa w naszym regionie tradycja pieczenia świątecznych ciasteczek. Już niedługo w domach Śląska Cieszyńskiego rozpocznie się niemal masowa produkcja uli, orzeszków, krajanek, rogalików i innych pyszności. Wiele osób planuje też pieczenie ciasteczek celem ich sprzedaży. Jeżeli również masz takie plany i zastanawiasz się jak prowadzić taką działalność legalnie to ten artykuł jest dla Ciebie.

Na wstępie należy podkreślić, że pieczenie ciast, ciasteczek i podobnych wyrobów w ramach tzw. kuchni domowej to znaczy w kuchni we własnym domu celem ich sprzedaży jest zupełnie legalne i dopuszczalne, jeżeli spełni się kilka warunków.

Celem legalnego rozpoczęcia takiej działalności należy przede wszystkim złożyć do właściwego miejscowo (czyli najczęściej według miejsca zamieszkania) Powiatowego Inspektora Sanitarnego wniosek o wpis do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. We wniosku podaje się swoje dane, nazwę zakładu, rodzaj prowadzonej działalności i rodzaj wytwarzanych produktów. Wzór wniosku jest narzucony przepisami i można łatwo znaleźć go w Internecie. Często też druki wniosków dostępne są do pobrania w stacjach sanitarno-epidemiologicznych.

Co ważne - wniosek należy złożyć na co najmniej 14 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności, a samą działalność można rozpocząć po uzyskaniu wpisu do rejestru. Rozpoczęcie działalności nie wymaga jednak zatwierdzenia- co w praktyce oznacza, że organy Inspekcji Sanitarnej nie muszą wyrażać na to zgody.

Brak konieczności zatwierdzenia naszej kuchni domowej przez Inspekcję Sanitarną nie oznacza jednak, że pomieszczenia, w których wykonujemy czynności, nie muszą spełniać żadnych wymogów higieniczno- sanitarnych. Organy Inspekcji Sanitarnej nie mają kompetencji do warunkowania wpisu zakładu do rejestru od spełnienia określonych wymogów, jednak w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego mogą kontrolować spełnienie odpowiednich warunków już po rozpoczęciu działalności. Taka kontrola na podstawie przepisów prawa unijnego może odbywać się bez wcześniejszego zawiadomienia!

Jakie więc warunki należy spełnić? Zgodnie z zapisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego nr 852/2004 do pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne, ale gdzie regularnie przygotowuje się żywność w celu wprowadzania do obrotu, stosuje się następujące wymagania:

1. Pomieszczenia na tyle, jak bardzo jest to rozsądnie praktykowane, będą tak usytuowane, zaprojektowane i skonstruowane oraz utrzymywane w czystości i dobrym stanie i kondycji technicznej, aby uniknąć ryzyka zanieczyszczenia, w szczególności przez zwierzęta i szkodniki.
2. W szczególności i w miarę potrzeby:

- muszą być dostępne odpowiednie urządzenia, aby utrzymać właściwą higienę personelu (włącznie ze sprzętem do higienicznego mycia i suszenia rąk, higienicznymi urządzeniami sanitarnymi i przebieralniami);

- powierzchnie w kontakcie z żywnością muszą być w dobrym stanie, łatwe do czyszczenia i, w miarę potrzeby, dezynfekcji. Będzie to wymagać stosowania gładkich, zmywalnych, odpornych na korozję i nietoksycznych materiałów, chyba że podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze mogą zapewnić właściwe organy, że inne użyte materiały są odpowiednie;

- należy zapewnić warunki do czyszczenia i, w miarę potrzeby, dezynfekcji narzędzi do pracy i sprzętu;

- w przypadku, gdy częścią działalności przedsiębiorstwa spożywczego jest mycie środków spożywczych, należy ustanowić odpowiednie procedury, aby dokonywać tego w sposób higieniczny;

- należy zapewnić odpowiednią ilość gorącej i/lub zimnej wody pitnej;

- należy zapewnić odpowiednie warunki i/lub udogodnienia dla higienicznego składowania i usuwania niebezpiecznych i/lub niejadalnych substancji i odpadów (zarówno płynnych, jak i stałych);

- należy zapewnić odpowiednie udogodnienia i/lub warunki dla utrzymywania i monitorowania właściwych warunków termicznych żywności;

- środki spożywcze muszą być tak umieszczone, aby unikać, na tyle, w jakim stopniu jest to rozsądnie praktykowane, ryzyka zanieczyszczenia.

Oprócz tych wymagań należy posiadać stosowną procedurę HACCP, która służy monitorowaniu i zapobieganiu zagrożeń dla bezpieczeństwa i higieny produkowanej żywności.

Kolejną ważną kwestią, o której również należy pamiętać, planując legalną sprzedaż własnych wypieków, jest skala prowadzonej dzielności. Ma ona znaczenie zarówno pod kątem spełnienia wymagań Inspekcji Sanitarnej jak też zarejestrowania działalności gospodarczej.

Główny Inspektor Sanitarny stoi na stanowisku, zgodnie z którym należy mieć na uwadze, że produkcja żywności w kuchni domowej może dotyczyć takiego rodzaju produktów oraz takiej ich ilości, która jest możliwa do wyprodukowania w takich właśnie warunkach, z użyciem zwykłych sprzętów standardowo wykorzystywanych w kuchniach domowych. Jeżeli więc ilość wypieków będzie przekraczać możliwości techniczne zwykłej kuchni, organy Inspekcji Sanitarnej będą mogły kwestionować ich produkcję w ramach kuchni domowej, nakazując złożenie wniosku i uzyskanie decyzji zatwierdzającej zakład wprowadzający żywność do obrotu.

Ponadto przepisy Ustawy Prawo Przedsiębiorców pozwalają na prowadzenie działalności nieewidencjonowanej tylko do określonego pułapu finansowego i dla osób, które w ostatnich 5 latach nie prowadziły własnej firmy. Zgodnie z art. 5 ust. 1 tej ustawy "Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2018 r. poz. 2177 oraz z 2019 r. poz. 1564), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej" . Dalsze zapisy tego artykułu stanowią, że w przypadku, gdy przychód przekroczy w danym miesiącu wskazaną wartość, prowadzona działalność staje się automatycznie działalnością gospodarczą, co z kolei wiąże się z obowiązkiem zarejestrowania jej w CEIDG w terminie 7 dni od kiedy nastąpiło przekroczenie przychodu.

Wobec powyższego, jeżeli masz talent cukierniczy i chcesz uczynić z niego dodatkowe źródło dochodów, pamiętaj o spełnieniu powyższych formalności celem uniknięcia niepotrzebnych problemów i nieprzyjemności.